NỘI MẠC TỬ CUNG LÀ GÌ? CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG

NỘI MẠC TỬ CUNG LÀ GÌ? CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG

Nội mạc tử cung là lớp mô mỏng, xốp, mềm lót bên trong tử cung, nơi diễn ra những thay đổi quan trọng trong chu kỳ kinh nguyệt và quá trình thụ thai. Trong suốt chu kỳ, bộ phận này sẽ trải qua các giai đoạn dày lên và bong ra, phản ánh sự thay đổi nồng độ hormone Estrogen và Progesterone trong cơ thể.

Khi một trứng được thụ tinh, lớp nội mạc này sẽ trở thành nơi nuôi dưỡng đầu tiên cho phôi thai, cung cấp môi trường thuận lợi để phôi có thể phát triển và làm tổ. Ngược lại, nếu không được thụ tinh, lớp niêm mạc tử cung này sẽ bong tróc ra trong kỳ kinh nguyệt.

1. Cấu tạo của nội mạc tử cung

- Nội mạc tử cung được cấu tạo chủ yếu từ các tế bào biểu mô (biểu mô trụ tuyến và mô đệm) và được chia thành 2 lớp chính: 

- Lớp đáy hay còn được gọi là lớp nội mạc căn bản (Basalis): Lớp này nằm dưới lớp chức năng và có nhiệm vụ tái tạo lại lớp chức năng sau mỗi kỳ kinh nguyệt. Lớp đáy chứa nhiều tế bào gốc, có khả năng phát triển và phục hồi lớp chức năng sau khi bị bong ra.

- Lớp nông hay còn được gọi là lớp niêm mạc chức năng (Decidua): Đây là lớp ngoài cùng, được tạo thành từ các tế bào biểu mô, mô liên kết và nhiều mạch máu. Trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, lớp này sẽ dày lên để chuẩn bị cho quá trình làm tổ của trứng. Khi không có sự thụ tinh, lớp chức năng này sẽ bong ra và tạo ra kinh nguyệt.

2. Chức năng của lớp nội mạc tử cung

Tử cung là một cơ quan rỗng, có hình dạng của một quả lê lật ngược, thành dày; nằm ở vị trí trung tâm trong khung chậu, giữa bàng quang và trực tràng. Nội mạc tử cung là lớp lót bên trong của tử cung, thường xốp, mềm. Độ dày của niêm mạc tử cung phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe và từng giai đoạn trong chu kỳ kinh nguyệt.

Vị trí của bộ phận này giúp đảm nhận các chức năng quan trọng như là nơi hỗ trợ quá trình thụ thai và duy trì thai kỳ. Phản ánh những thay đổi nội tiết trong từng giai đoạn chu kỳ sinh sản của phụ nữ.

Nội mạc tử cung là một cấu trúc thiết yếu, giữ vai trò quan trọng trong quá trình thụ thai và bảo vệ thai nhi trong suốt thai kỳ. Cụ thể:

-  Chuẩn bị cho quá trình làm tổ của phôi thai: Trong giai đoạn giữa chu kỳ kinh nguyệt, lớp niêm mạc bắt đầu có hiện tượng dày lên, tạo ra môi trường lý tưởng và thuận lợi cho quá trình làm tổ khi trứng đã được thụ tinh. Sự dày lên này là kết quả của sự gia tăng hormone Estrogen và Progesterone, giúp lớp nội mạc trở nên mềm mại và giàu dưỡng chất.

-  Cung cấp chất dinh dưỡng và bảo vệ thai nhi: Khi trứng được thụ tinh và phát triển thành phôi thai, lớp nội mạc sẽ giữ vai trò quan trọng trong việc cung cấp oxy và dinh dưỡng cho thai nhi thông qua nhau thai. Các mạch máu trong nội mạc sẽ phát triển mạnh mẽ để đảm bảo nguồn cung cấp cần thiết cho sự phát triển của bào thai. Bên cạnh đó, lớp niêm mạc tử cung này còn được xem là “hàng rào bảo vệ” thai nhi tránh khỏi những tác động từ môi trường xung quanh và các tác nhân gây hại khác để thai nhi an toàn và khỏe mạnh phát triển.

3. Các bệnh lý nội mạc tử cung thường gặp

• Lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các tế bào, mô niêm mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung như buồng trứng, ống dẫn trứng, phúc mạc,… Khối u lạc này có thể làm tắc ống dẫn trứng, gây viêm, đau bụng nhiều khi đến ngày hành kinh, hình thành các mô sẹo ở vùng chậu khiến người bệnh khó thụ thai… 

Phụ nữ khi bị lạc nội mạc tử cung thường có các triệu chứng đặc trưng như đau phần bụng dưới, đau đớn trong kỳ kinh nguyệt, đau khi quan hệ tình dục, chảy máu nhiều trong các kỳ kinh hoặc ra máu nhẹ giữa các kỳ kinh,…

•  Viêm nội mạc tử cung

Viêm nội mạc tử cung là tình trạng viêm nhiễm của lớp nội mạc, thường do nhiễm trùng hoặc các yếu tố khác gây ra như nạo phá thai, đặt hoặc lấy vòng tránh thai, nạo sinh thiết, ứ dịch trong tử cung kéo dài, sót nhau thai trong quá trình sinh nở,…

Bệnh có thể dẫn đến các triệu chứng như đau bụng dữ dội trước và trong thời gian hành kinh; đau khi quan hệ; xuất hiện khí hư nhiều kèm sốt, mủ; chảy máu tử cung; rối loạn chu kỳ kinh nguyệt;… Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

• Ung thư nội mạc tử cung

Ung thư nội mạc tử cung là một trong sáu loại ung thư phụ khoa thường xuất hiện ở phụ nữ, đặc biệt là những phụ nữ lớn tuổi hoặc đã trải qua thời kỳ mãn kinh. Bệnh thường xảy ra do sự phát triển bất thường (phát triển quá nhanh và phân chia tế bào không kiểm soát) của các tế bào trong lớp niêm mạc tử cung dẫn đến hình thành các khối u.

Nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của bệnh lý này thường liên quan chủ yếu đến sự thay đổi trong DNA và sự mất cân bằng của hormone, đặc biệt là hormone Estrogen.Triệu chứng thường gặp của bệnh là chảy máu âm đạo bất thường; đau bụng hoặc đau vùng chậu dữ dội; sụt cân không rõ nguyên nhân; mệt mỏi, khó chịu kéo dài.

• Tăng sản nội mạc tử cung

Tăng sản nội mạc tử cung là tình trạng phát triển quá mức về hình dạng và kích thước của tuyến ở nội mạc tử cung làm cho số lượng mô tuyến/ mô đệm tăng lên nhiều hơn so với bình thường. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do sự gia tăng nồng độ và số lượng hormone Estrogen nhưng lại thiếu hụt hormone Progesterone, dẫn đến tình trạng mất cân bằng.

• Polyp nội mạc tử cung

Polyp nội mạc tử cung là tình trạng các tuyến và mô đệm nội mạc tử cung phát triển quá mức hình thành các khối u có hình dạng và kích thước khác nhau từ vài milimet đến vài centimet, thường được phân thành 2 nhóm chính là polyp có cuống và polyp không có cuống.

Polyp thường khá mềm, có màu hồng, dễ vỡ khi xảy ra va chạm mạnh. Hầu hết polyp ở nội mạc là dạng khối u lành tính nhưng trong một số trường hợp polyp có thể chuyển sang ác tính và phát triển thành ung thư. Chính vì thế, phụ nữ khi mắc polyp phải theo dõi sức khỏe và áp dụng các phương pháp điều trị hiệu quả, tránh bệnh có những chuyển biến nghiêm trọng.

• Hội chứng Asherman

Hội chứng Asherman còn được biết đến với tên gọi dính buồng tử cung, là tình trạng lớp đáy nội mạc tử cung bị tổn thương hoặc hình thành sẹo làm cho thành tử cung phía trước và phía sau dính lại vào nhau. Hội chứng Asherman xảy ra khi lớp đáy nội mạc bị viêm nhiễm do những can thiệp y tế đã được thực hiện trước đó như nạo hút thai, can thiệp phẫu thuật trong buồng tử cung để điều trị bệnh lý, sinh nở,…

Dính buồng tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai, gây vô sinh nếu tình trạng này nghiêm trọng và điều trị không đạt hiệu quả. Phụ nữ mắc hội chứng Asherman thường thấy đau bụng dưới dữ dội, kinh nguyệt không đều, vô sinh.

4. Cần làm gì để lớp nội mạc tử cung luôn khỏe mạnh

Để giữ cho nội mạc tử cung luôn khỏe mạnh, phụ nữ cần thực hiện một số biện pháp chăm sóc sức khỏe như:

-  Duy trì chế độ ăn uống cân đối, khoa học: Một chế độ ăn giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ lớp niêm mạc luôn ở trạng thái khỏe mạnh, có khả năng chống lại các tác nhân gây hại. Phụ nữ nên ưu tiên sử dụng các loại thực phẩm như trái cây, rau củ, cá hồi, hạt chia,… để duy trì sức khỏe và góp phần cải thiện khả năng sinh sản.

-  Tập thể dục thường xuyên: Việc tập luyện thể dục thường xuyên không chỉ giúp cải thiện quá trình tuần hoàn máu mà còn giúp cân bằng các loại hormone trong cơ thể. Chị em nên duy trì ít nhất 30 phút hoạt động thể chất mỗi ngày để có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể.

-  Khám sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe phụ khoa thường xuyên và định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến nội mạc tử cung. Việc thực hiện các xét nghiệm tầm soát ung thư và kiểm tra sức khỏe sinh sản là rất quan trọng và cần thiết nhằm đảm bảo sức khỏe tổng thể và sức khỏe sinh sản cho chị em.

-  Quản lý tốt cảm xúc: Căng thẳng, lo lắng, stress nhiều,… có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chu kỳ kinh nguyệt và sức khỏe của bộ phận này. Vì thế, nữ giới nên duy trì tâm trạng, cảm xúc ở trạng thái vui vẻ, thoải mái, thư giãn để cơ thể luôn được khỏe mạnh. Bên cạnh đó, chị em có thể áp dụng các biện pháp thư giãn như yoga, thiền và các hoạt động giải trí khác nhằm giảm bớt căng thẳng và duy trì sự cân bằng hormone trong cơ thể.

Phòng khám AMH 

Hotline: 1900 4773/082 333 8863